وام دهی در DeFi | چطور در شبکه دیفای وام بگیریم و وام بدهیم؟
دادن و گرفتن وام -در زمینه های مالی سنتی و دیجیتالی- مستلزم اقدام یکی از طرفین جهت عرضه سرمایه های مالی -خواه پولهای رایج (فیات)، خواه ارزهای دیجیتال- به فرد دیگری در عوض دریافت سود معلوم است. در این مقاله نیت داریم شما را با چگونگی وام دهی در دیفای (امور مالی غیرمتمرکز تحت بلاک چین) و مباحثی از این گروه بیشتر آشنا کنیم.
فهرست مطالب
- 1 امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) چیست؟
- 2 پلتفرم DeFi در مقابل پلتفرم CeFi
- 3 وادم دهی در دیفای چیست؟
- 4 شیوه عملکرد وام دهی در دیفای
- 5 دلایل ارزشمند بودن وام گرفتن و وام دهی در دیفای
- 6 آیا محدودیتی برای میزان وام گرفتن وجود دارد؟
- 7 مکانیسم نحوه بازدهی سود در DeFi چیست؟
- 8 خطرات وام دهی در دیفای
- 9 سخن پایانی
امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) چیست؟
مفهوم «دادن وام و استقراض» از گذشته وجود داشته و یکی از جنبههای اساسی هر سیستم مالی به شمار میآید؛ به خصوص راهاندازی بانکداری با سیستم نگهداری کسری (Fractional-reserve banking) که اکنون در تمام جهان مورد استفاده قرار میگیرد.
این ایده بسیار راحت است؛ وام دهندگان در عوض نرخ بهره ثابت به متقاضیان وام میدهند. به حالت سنتی، چنین معاملاتی اصولا توسط یک مؤسسه مالی نظیر بانک یا یک نهاد مستقل مثل وام دهندههای همتا به همتا (P2P) انجام میشود. در جهان ارزهای دیجیتال، وام و استقراض را میتوان از راه 2 مسیر اساسی تسهیل کرد؛ 1) از راه یکی از مؤسسات مالی متمرکز، مثلBlockFi ، Celsius و … یا 2) از راه پروتکلهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) مثل Aave ،Maker و غیره.
پلتفرم DeFi در مقابل پلتفرم CeFi
سیستمهای CeFi، اگرچه تقریبا غیرمتمرکز هستند، اما حدودا مثل خیلی از بانکها کار میکنند. به این شکل آنها سرمایه های سپرده گذاری شده را تحت حفاظت خود قرار میدهند و در آخر آنها را به اشخاص ثالث نظیر بازارگردانان، صندوقهای پوشش خطر و دیگر کاربران پلتفرم وام میدهند. این در حالی است که به سپردهگذار اساسی سود ثابتی تعلق میگیرد. اگرچه روی کاغذ این فرآیند بسیار عالی به نظر میرسد اما امکان دارد گرفتار مسائلی مثل سرقت، هک و سوءاستفاده از جایگاه و … شود.
از طرف دیگر، پروتکلهای دیفای به کاربران امکان میدهند که به شکل کامل به وام دهندگان یا وام گیرندگان غیرمتمرکز تبدیل شوند؛ به شگلی که شخص در هر زمان بر وجوه خود مدیریت کامل داشته باشد. وام دهی در دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند که بر راه کار های بلاک چین باز مثل اتریوم فعالیت میکنند، امکان پذیر است. علیرغم CeFi، پلتفرم DeFi میتواند توسط هر کسی و در هر مکانی -بدون اینکه مجبور باشد اطلاعات شخصی خود را به یک مقام مرکزی نشان دهد- مورد استفاده قرار گیرد. حالا که با فواید و ویژگیهای سیستم دیفای آشنا شدید، خوب است سراغ مبحث اصلی یعنی وام دادن و وام گرفتن در دیفای برویم.
وادم دهی در دیفای چیست؟
زمان استفاده از پروتکلهای DeFi مثل آوه و میکر کاربرانی که به دنبال تبدیل شدن به «وام دهنده» هستند لازم است توکنهای خود را در آنچه «بازار پول» نامیده میشود، ارائه کنند. این موضوع با ارسال سرمایه های یک شخص به یک قرارداد هوشمند -که به عنوان واسطه دیجیتالیِ خودکار کار میکند- انجام میشود و بعد از آن کوینها برای استقراض در اختیار دیگر کاربران قرار میگیرند.
قرارداد هوشمندی که در مورد آن صحبت کردیم، توکنهای بهرهای را صادر میکند که به شکل خودکار به کاربر منتقل میشود و میتواند در مرحله بعد برای سرمایه های پایهای خود بازخرید شود. توکنهایی که ضرب میشوند، توکنهای اختصاصی پلتفرم هستند؛ به عنوان نمونه، در Aave توکنهای بهرهای aTokens نامیده میشوند، در حالی که در Maker آنها را Dai مینامند. برای درک بهتر مبحث وام دهی در دیفای حتماً به ادامه مطلب ها دقت کنید.
شیوه عملکرد وام دهی در دیفای
تقریباً تمام وامهایی که از راه توکنهای اختصاصی صادر میشوند حاوی وثیقهای هستند که بیشتر از ارزش وام میارزند. یعنی کاربرانی که میخواهند وام بگیرند ملزم به عرضه وثیقهای -در قالب ارزهای دیجیتال- هستند که ارزش آنها بیشتر از خود وام حقیقی است.
از آنجایی که فرد میتواند برای به دست آوردن پول نقد به سادگی سرمایه خود را بفروشد، امکان دارد این وام دهی تا حدودی بیهوده به نظر برسد، اما علت های بسیار زیادی وجود دارد که وام دهی در دیفای و استقراض را در این پلتفرم منطقی میکند.
دلایل ارزشمند بودن وام گرفتن و وام دهی در دیفای
نخست اینکه امکان دارد کاربران برای تأمین هزینههای پیش بینی نشده به وجوهی احتیاج پیدا کنند. از سمتی هم نمیخواهند سرمایه دیجیتالی خود را بفروشند؛ زیرا امکان دارد ارزش سرمایه های آنها در آینده افزایش یابد.
اشخاص با استقراض از راه پروتکلهای DeFi میتوانند به شکل بالقوه از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه دیجیتالی خود جلوگیری کنند یا آن را به تأخیر بیندازند.
در آخر، اشخاص میتوانند از وجوه قرض گرفته شده از راه چنین فضاهایی برای افزایش نفوذ خود در موقعیتهای معاملاتی خاص استفاده کنند.
آیا محدودیتی برای میزان وام گرفتن وجود دارد؟
بله! در درجه اول 2 عامل بر این موجب تأثیر میگذارند. 1) اینکه آیا پلتفرم نقدینگی لازم دارد؟ 2) «نوع وثیقه» سرمایه های عرضه شده شخص چیست؟
بنابراین برای استقراض و وام دهی در دیفای محدودیتی مد نظر گرفته شده و 2 عامل اساسی وجود دارد که مقدار وام شخص را مشخص میکند. نخست، مقدار وام بستگی به تمام صندوق دارایی ها دارد که در اصل برای وام گرفتن از یک بازار ویژه در دسترس است. اگرچه این مسئله امکان دارد بسیار مهم نباشد، اما اگر کسی واقعاً تلاش کند حجم بسیاری از یک توکن خاص را به امانت بگیرد، میتواند به یک عامل تخریبی (دلّال) تبدیل شود.
در درجه دوم، این موجب تا حد بسیاری به «ضامن وثیقه» توکنهای ارائه شده بستگی دارد. این اصطلاح، به کلِ وجوهی که میتوانند بر طبق کیفیت وثیقه عرضه شده وام بگیرند، دلالت دارد. به عنوان نمونه، Dai و Ether (ETH) حاوی ضمانت 75 % در پلتفرم وام DeFi Compound هستند؛ به این معنی که کاربران میتوانند تا 75 % از ارزش Dai یا ETH خود را وام بگیرند.
از لحاظ فنی، کسانی که از پلتفرم دیفای وام میگیرند لازم است کل مبلغ وام گرفته شده خود را در محدوده پایین نگه دارند:
ارزش وثیقه شخص × ضامن وثیقه آن
مادامی که این شرط، قابل اعتبار باقی بماند، فرد میتواند به هر اندازه که میخواهد پول قرض کند.
مکانیسم نحوه بازدهی سود در DeFi چیست؟
به شکل خلاصه باید گفت؛ سود وام دهندگان و آنچه که وام گیرندگان سیستم دیفای لازم است بپردازند با استفاده از نسبت موجود میان توکنهای ارائه شده و وام گرفته شده در یک بازار ویژه محاسبه میشود. هین طور، لازم است دقت داشت که درصد بازده سالیانه وام نسبت به یک بازار خاصی بالاتر از APY ارائه شده است (APY به معنی درصد عملکرد سالانه است).
از لحاظ فنی، APY های بهرهای (سود وامهای اخد شده در فضای اتریوم) به جای هر بلاک اتریوم معلوم میشوند؛ به این معنی که وام دهی در DeFi به کاربران این اجازه را میدهد که نرخ بهره متغیری داشته باشند که بسته به مقدار تقاضای وام و استقراض -برای توکنهای خاص- می تواند به شکل قابل توجهی تغییر کند.
همین طور، بعضی پروتکلها، مثل Aave، به کاربران خود «APY های قرض الحسنه» پایدار و همین طور وامهای فوری عرضه میکند که برای آنها احتیاجی به وثیقه قبل از موعد نیست.
خطرات وام دهی در دیفای
آیا وام دهی در دیفای سرمایه های ما را به خطر میاندازد؟ آیا امکان دارد پلتفرم وجوهی که وام میدهیم را پس ندهد؟
در مقایسه با منابع مالی متمرکز، هیچ مدل خطر بالقوهای در ارتباط با وام دهی در دیفای وجود ندارد. از این رو مانند هر موضوع دیگری، DeFi نیز خطر های مربوط به خود را دارد. به عنوان نمونه، قرارداد هوشمند امکان دارد با مخاطراتی رو به رو شود و از سمتی ممکن است APY ها به شکل قابل توجهی در یک دوره زمانی کوتاه تغییر کنند.
به عنوان نمونه، در طی شکوفایی DeFi در سال 2020 که «ییلد فارمینگ» در سطح جهانی مورد استقبال قرار گرفت، وام گرفتن APYها از راه بعضی ارزهای دیجیتالی به بیش از 40 % افزایش یافت. این مسئله به حالت نهانی میتواند موجب شود کاربران نا آگاهی که نرخ بهره خود را روزانه پیگیری نمیکنند، مجبور به بازپرداخت بیش از آنچه که در اول انتظار داشتند، شوند.
سخن پایانی
در حالی که تمام روند وام دهی در دیفای و استقراض به شکل کلی پیچیده نیست، با این حال فرق های ظریفی در شیوه عملکرد هر پروتکل ویژه -مثل والت های گوناگونی که مورد حمایت آنها است و هزینههای قابل اجرا- وجود دارد.
اضافه بر اینها، کاربرانی که نیت دارند در وام دهی در دیفای فعالیت کنند، کماکان لازم است محتاط باشند و اطمینان صد درصدی حاصل کنند که شماره و آدرس والت خود را درست وارد کردهاند؛ زیرا که در چنین سناریویی روشی برای بازیابی آنها وجود نخواهد داشت.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
معرفی بهترین دورههای آموزش حسابداری در سطوح و حوزههای متنوع
16 بازدید
-
هوش مصنوعی می تواند انسان را فریب دهد!
68 بازدید
-
معرفی انواع کاربرد هوش مصنوعی در بازارها + معرفی بهترین دورهها
60 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در اقتصاد: فرصتها و چالشها
107 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در معماری چیست؟ + معرفی بهترین دورههای آموزشی
53 بازدید
دیدگاهتان را بنویسید