بلاک چین چیست؟ توضیحی آسان
بلاک چین چیست، چگونه فعالیت میکند و چه کاربردهایی دارد؟ اینها سوالات رایجی هستند که در مورد این فناوریِ انقلابی پرسیده میشود و احتمالاً درک آن برای اشخاص تازهکار و حتی برای حرفهایها چندان آسان نباشد. با ما همراه باشید تا به تمام این سوالات به زبان ساده پاسخ بدهیم.
بلاک چین چیست؟
به زبان راحت، بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. فرق آن با سیستمهای دیگر این است که اطلاعات حفظ شده روی این نوع سیستم، بین تمامه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته میشود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع دادهها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبتشده، تقریباً از بین میرود.
مفهوم بلاک چین نخستین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و پادشاه ارزهای دیجیتال از این راه و روش برای نگهداری اطلاعات مربوط به سرمایه کاربران بهره برد.
برای درک بهتر بلاک چین به مثال پایین دقت کنید:
من در یک جمع ۱۰۰ نفری، برگه ای حاوی اطلاعات را بالا میگیرم و همه با موبایلشان از آن برگه عکس میگیرند. حالا اگر من آن اطلاعات را از بین ببرم، یا تغییری در آن بدهم، دیگر برای آن جمع قابل پذیرش نیست، چون آنها یک کپی از نسخه اصلی را دارند، مگر اینکه تلفن همراه همه را بگیرم و آن را حذف کنم.
این جمعی که از آن صحبت کردیم میتواند چندین میلیون نفر باشد که در بیت کوین و اتریوم و دیگرارزهای دیجیتال بلاک چینی شاهد آن هستیم و یا به شکل خصوصی برای یک گروه خاص استفاده شود.
بلاک چینها میتوانند به حالت خصوصی و برای اهداف ویژه در یک نهاد یا سازمان مورد استفاده قرار بگیرند که به آن بلاک چین سازمانی هم میگویند. البته به نظریه بسیاری از تحلیل گران ، بلاک چینهای سازمانی نمیتوانند هدف اصلی این فناوری یعنی تمرکززدایی را به عمل بیاورند.
بلاک چین چگونه فعالیت میکند؟
واژه بلاک چینترکیبی از دو کلمه (بلوک) و (زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیرهای از بلوکهاست.
در هر بلاک، هر اطلاعاتی میتواند ثبت شود؛ از جرم و جنایتهای یک فرد تا جزئیات تراکنشهای یک شبکه پولی مانند بیت کوین.
در یک بلاک هر اطلاعاتی میتواند ثبت شود.
اطلاعات در بلاکها ثبت میشوند و بلاکها با هم به شکل زنجیرهای مرتبط میشوند. این زنجیره، بلاک چین را تشکیل میدهد.
ساختار گرافیکی بلاک چین
به عنوان نمونه بلاکچین زیر را در نظر بگیرید. هر بلاک یک کشور را نشان میدهد که نام شهرهای آن کشور در آن ثبت شده است.
یک چیز دیگرنیز وجود دارد. هر کدام از این بلاکها چیزی به نام هش دارند. یک هش رشته ای متنی است که از یک تابع ریاضی خاص تولید شده و کاربرد آن وجود مانع از تقلب در سیستم است. هش یک داده یا ورودی، همیشه ثابت است. استفاده از راه و روش هش باعث میشود تا از تقلب و تغییر اطلاعات ثبت شده روی بلاک چین جلوگیری به عمل آید.
برای نمونه در عکس بالا برای بلاک «ایران» که حاوی اطلاعات اسم شهرهای تهران، اصفهان و تبریز است، هش بلاک «NYLAC» است.
در بلاک چین، بلاکها اضاه بر اینکه خودشان یک هش دارند، حاوی هش بلاک قبلی هم هستند.
کوچک ترین تغییر در اطلاعات یک بلاک، هش آن را به شکل کامل تغییر میدهد و بلاک چین را غیرمعتبر میسازد.
مثلاً اگر یک کاراکتر به اطلاعات اسم شهرهای ایران افزوده شود، هش بلاک تغییر میکند و در نتیجه بلاکهای بعدی نیز غیر معتبر خواهند شد.
اگر کسی محتوای یک بلاک را تعویض کند و هش بلاکهای بعدی را به روزرسانی کند، چه میشود؟ این امکان وجود دارد اما راهکار توزیع در بلاک چین، این مشکل را حل میکند.
اطلاعات بلاک چین در یک رایانه یا سرور خاص نگهداری نمیشوند. هر رایانه یا سیستمی که به شبکه وصل شود، یک نسخه از اطلاعات را دریافت میکند. به هر رایانه ای که به شبکه متصل میشود و یک کپی از بلاک چین را دریافت میکند، نود میگویند.
زمانی که به عنوان نود به یک بلاک چین متصل میشوید، یک نسخه ازهمه دادههای آن را دریافت میکنید. هیچ گونه تغییری در اطلاعت امکان پذیر نیست، مگر اینکه اکثریت با آن موافق باشند.
فناوری بلاک چین به نوبه خود یک فناوری بنیادی نیست، بلکه مجموعهای از فرایندهای هشگذاری، رمزنگاری، توزیع جمعی و … است که باعث ایجاد این ایده شدهاند. پیش از بلاک چین دفاتر کل توزیع شده وجود داشتند اما بلاک چین با ساختار بلاکی خود، فناوری دفتر کل توزیع شده را بهبود بخشیده است.
بلاک چین از دیدگاه فنی
بلاک چین را به عنوان یک بایگانی که اطلاعات روی آن ذخیره می شوند، مد نظر بگیرید. شاید یک بلاک چین با چیزهایی که با آن بیشتر آشنا هستید، خیلی فرق نداشته باشد. مثل ویکیپدیا.
با استفاده از یک بلاکچین، اشخاص بسیاری میتوانند سوابق گوناگونی را به یک نوع بایگانی اطلاعات وارد کنند و همچنین کاربران میتوانند چگونگی ثبت و بهروزرسانی اطلاعات را مدیریت کنند.
ساختار و مدل فعالیت این فناوری خیلی با مدل فعالیت وبسایت ویکیپدیا فرق ندارد. مقاله های وبسایت دانشنامه آنلاین ویکیپدیا هم محصول یک نویسنده نیستند. هر کسی میتواند با رعایت قوانین ویکیپدیا، در این سایت مقاله منتشر کند. در نتیجه در ویکیپدیا هم تنها یک فرد اطلاعات را کنترل نمیکند.
از این جهت، با بررسیهای عمیقتر، تفاوتهایی که موجب میشود فناوری بلاک چین خاص باشد، روشن میشود. در حالی که هر 2 در شبکههای توزیعشده (اینترنت) اجرا میشوند، ویکیپدیا در شبکه جهانی وب (WWW)، با استفاده از یک مدل «کلاینت سرور»، طراحی شده است.
این یعنی در ویکیپدیا، اطلاعات روی سرور متمرکز نگهداری میشوند. حتی اگر کاربران هم نخواهند، یک یا چند نفر به همه ی دادهها کنترل دارند و میتوانند آنها را تغییر دهند یا کلا حذف کنند.
در ویکیپدیا، یک کاربر (کلاینت)، با مجوزهایی که در حساب کاربری خود توسط سیستم برایش معین میشود، می تواند تمام یا بعضی از ورودیهای ویکیپدیا را که در یک سرور متمرکز ذخیره شدهاند، تعویض کند.
هر گاه که یک کاربر به صفحه ویکیپدیا دسترسی پیدا کند، نسخه بهروزشده یک مقاله در دیتابیس (مسترکپی) را دریافت میکند. اما تفاوت اصلی این است که مدیریت پایگاه داده همچنان با مدیران ویکیپدیا باقی میماند و کنترل دسترسیها و مجوزها توسط یک مقام مرکزی حفظ میشود. به شکلی مدیران ویکیپدیا میتوانند یک مطلب را هر وقت که بخواهند حذف کنند.
اما در بلاک چین، مالک اطلاعات پایگاه داده، همان کاربران شبکه هستند و داده های ثبت شده روی آن پاک نمیشود.
جمعبندی
بلاک چین یک فناوری تازه است که امکان ثبت اطلاعات به صورت همیشگی و بدون امکان تغییر را فراهم میکند.
این فناوری در حقیقت نوعی دیتابیس یا پایگاه داده است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد، بلکه روی همه ی رایانه هایی که به شبکه متصل میشوند، توزیع شده است. به دلیل بهره مند شدن از رمزنگاری و ثبت آن درتمام رایانه های شبکه، سوابق ثبت شده قابل هک یا حذف نیستند.
بیت کوین اولین کاربرد این فناوری بود اما از این سیستم انقلابی برای هر سیستمی که لازم باشد نیاز به اعتماد به دلال ها و اشخاص شخص ثالث کاهش یابد، میتوان بهره مند شد.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
هوش مصنوعی می تواند انسان را فریب دهد!
65 بازدید
-
معرفی انواع کاربرد هوش مصنوعی در بازارها + معرفی بهترین دورهها
52 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در اقتصاد: فرصتها و چالشها
97 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در معماری چیست؟ + معرفی بهترین دورههای آموزشی
52 بازدید
-
اشتباهات رایج کنکوری ها + راهکارهای عملی جلوگیری از آنها
62 بازدید
دیدگاهتان را بنویسید