شاخص RSI چیست و به چه شکل از آن در تحلیل تکنیکال استفاده کنیم؟
تازه کاران دنیای خرید و فروش ارزهای دیجیتال اکثر اوقات در نخستین نگاه به خطوط و شاخص های عجیب وغریب نمودارها، سردرگم و کلافه میشوند. برای خود من هم داستان به همین شکل بود. در آغاز این زمینه برای من گیج کننده به نظر میرسید و فهمیدن آن بسیار مشکل بود تا اینکه متوجه شدم ساختههای ذهنی من از جهان ارزهای دیجیتال و تحلیل تکنیکال صحیح نبوده است.
فهرست مطالب
شاخص قدرت نسبی (RSI) چیست؟
وظیفه اصلی RSI این است که به شما درباره بیش از حد فروخته شدن یا بیش از حد خریده شدن یک سرمایه ارزشمند اطلاع دهد. از هر پلتفرمی که برای دنبال کردن بازار استفاده میکنید، باید گزینهای جهت افزودن این شاخص به نمودارتان داشته باشید.
جهت اضافه کردن شاخص RSI به نمودار در تریدینگ ویو، باید از گزینه اندیکاتورها در بخش Built-ins آن را انتخاب کنید
دلایل بسیاری وجود دارند که RSI را به یک تکیهگاه معتبر برای معامله گرها تبدیل کرده است. وقتی که RSI در حدود ۷۰ % ماکزیمم مقدار خود قرار گیرد (یعنی در اعداد ۷۰ به بالا) در منطقه اشباع خرید قرار میگیرد. یعنی اینکه سرمایه بیش از حد خریداری شده و احتمال کاهش قیمت آن بسیار است.
وقتی که RSI در مقادیر کمتر از ۳۰ قرار بگیرد، منطقه اشباع فروش را نشان خواهد داد. یعنی اینکه سرمایه بیش از حد فروخته شده و زمان مناسبی برای خرید کردن به وجود آورده است.
این اعداد برای بعضی معامله گرها گوناگون است. مثلا عدهای از ترکیب ۳۳ و ۶۶ % استفاده میکنند، بعضی معاملهگران هم اعداد ۲۰ و ۸۰ % را به کار میگیرند. اما این کمترین چیزی است که از RSI میتوان دریافت کرد. ساده بود، نه؟ خب به همین راحتی هم نیست و نباید بی توجه از کنارش رد شویم.
چگونه از RSI استفاده کنیم؟
شاخص RSI به شما کمک میکند تا درباره اینکه در قیمت خوبی اقدام به خرید کردهاید یا نه، قضاوت بهتری داشته باشید. اما این شاخص همه چیز را به شما نمیگوید. اینکه اندیکاتور RSI در منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش قرار گرفته باشد، الزماً به این منظور نیست که حتما صعود یا سقوط خواهد کرد. هیچ تضمینی دراین باره وجود ندارد.
نتایج شاخص قدرت نسبی باید با اندیکاتورهای دیگر ترکیب شود تا به شما کمک میکند، بازگشت روندهای محتمل را شناسایی کنید. معامله کردن بر طیق یک اندیکاتور حدودا دیوانگی محض است. راه هوشمندانه آن است که مهارتهایتان را پیرامون چند اندیکاتور و داده های گوناگون گردآوری کنید تا به تصویر بزرگتری از آنچه در بازار میگذرد، دست یابید.
شاخص RSI فقط یکی از چند ابزاری است که میتواند به شما در پایش بازار کمک کند. استفاده از آن در استراتژیهایتان به درک نقاط مناسب خرید یا فروش کمک میکند. RSI راه فوقالعادهای است تا بدانید که آیا در وقت مناسبی وارد شدهاید یا قصد خارج شدن دارید.
تشریح با یک نمونه
هرچند شاخص RSI را میتوان در هر بازاری از بازار سهام گرفته تا بازار مبادلات ارز خارجی استفاده کرد، اما برای توضیح استفاده آن از یک نمونه استفاده میکنیم. با شروع روند صعودی بازار ارزهای دیجیتال، بهتر است یکی از توکنها را برای نمایش چگونگی عملکرد شاخص RSI انتخاب کنیم. بر طبق توییت یکی از تریدرهای توییتر که احترام بسیاری برایش قائل هستم، توکن هایوترمینال را برای آموزش شاخص RSI استفاده کردهام. بیایید به وضعیت نمودار نگاه جزئیتری بیاندازیم و شرایط این توکن را ارزیابی کنیم. نمودار زیر قیمت جفتارز HVN در مقابل BTC را برای دوره زمانی ۵ روزه نمایش میدهد.
جفتارز HVN/BTC
این نمودار تغییرات قیمت را به همراه حجم معاملات و اندیکاتور RSI در زیر نمودار قیمت (نوسانگر نارنجی رنگ) نشان میدهد. بر طبق این نمودار در تایمفریم ۵ دقیقهای، مقیاس سمت راست RSI که از ۰ تا ۱۰۰ درجه بندی شده، در دوره زمانی مذکور ۴ بار به سطح اشباع خرید یا همان ۷۰ رسیده است. رسیدن شاخص RSI به این سطح زمان خوبی را برای فروش اعلام کرده است. در سمت روبه رو شاخص قدرت نسبی ۲ بار به منطقه اشباع فروش یا همان ۳۰ رسیده که در اصل زمان خوبی را در این مواقع برای خرید کردن نشان داده است.
عملکرد شاخص RSI تا چه اندازه درست بود؟
در تاریخ ۴ آوریل شاخص RSI تا حدود ۲۰ % هم پایین آمد که یک سیگنال قوی از فروش بیش از حد این توکن را نشان میدهد. این موجب شد تا موقعیت خوبی برای خرید این توکن در آن زمان به وجود آید. سیگنال دیگری که از این اندیکاتور میشد گرفت، در تاریخ ۷ آوریل و با رسیدن آن به حدود ۷۵ % بود. در این حالت، توکن HVN وارد شرایط اشباع خرید شده بود اما چند ساعت بعدی را مشغول تثبیت قیمت و حرکات افقی شد.
هر چند بعد از گذشت چند ساعت (حدود ۶ ساعت)، ریزش قیمت اتفاق افتاد. در این نمودار شاخص RSI راه خوبی برای اعلام نقاط خرید و فروش بود.
با این حال RSI به تنهایی یک اندیکاتور تماما مطمئن نیست و نباید به تنهایی بر طبق آن اقدام به خرید و فروش کرد. مانند همهی معامله گرهای تشنه اطلاعات دیگر، شاید شما نیز هماکنون علاقهمند شده باشید تا درباره این توکن تحقیقات بیشتری انجام دهید و وضعیت آن را بسنجید.
استفاده از تحلیل فاندامنتال قطعا به کارتان خواهد آمد، اما استفاده از شاخص RSI به شکل های دیگر هم امکانپذیر است. این شاخص به شما کمک خواهد کرد تا به نوعی از «حرارت» سرمایه که دارید، با خبر شوید.
در ادامه 3 کاربرد دیگر از این شاخص را که شما را در استفاده از آن به یک خبره تبدیل میکند، معرفی خواهیم کرد:
۱. واگرایی RSI
همان شکل که بحث شد، رویکرد خرید در حقیقی که یک توکن یا سرمایه بیش از حد فروخته شده و همچنین فروش در مواقعی که بیش از حد خریداری شده، به نظر خوب میرسد. اما از آنجا که طبیعت بازارهای مالی میتواند ناگهان پرنوسان شود، به احتمال بسیار زیاد این سیگنالها هم قدرت و اعتبار خود را در این شرایط از دست میدهند.
میخواهید محتاطانهتر از پیش در این شرایط عمل کنید؟
راهی به نام پیدا کردن «واگرایی» وجود دارد که به شما در این روش کمک میکند. همان شکل که از نام خود عبارت هم برمیآید، واگرایی شاخص RSI به معنای دنبال نکردن شرایط بازار است.
واگرایی وقتی به دردتان میخورد که روند RSI در جهت مخالف حرکت قیمتها باشد. در این حالت فرصت بالقوهای برای تغییر روند در قیمتها میتواند پدیدار شود. استفاده از واگراییها نیازمند آن است که حداقل یکی از فرازها یا نشیبهای به وجود آمده در RSI در منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش قرار گیرد.
واگرایی در حالتی تشکیل میشود که قلههای ایجاد شده در قیمت و RSI نسبت به قلههای قبلی خودشان در سطوحی بالاتر یا پایینتر قرار گیرند.
واگرایی تشکیل شده در نموار NEO/BTC در تایم فریم ۴ ساعته
برای نمونه همان صورت که در نمودار نئو که مربوط به اواخر ماه نوامبر سال گذشته است دیده میشود، میان RSI و قیمت یک واگرایی مشاهده میشود. قیمت در این نمودار کف پایینتری را ثبت کرده است اما قدرت فروشندگان به حدی نبوده که شاخص RSI کف پایینتری ثبت کند. از این جهت خط روندی که از هر کدام یک به دست آمده بر خلاف جهت دیگری است. بعد از یک حرکت افقی چند روزه، قیمتها افزایش پیدا کرده و واگرایی تایید شده است. از واگرایی در بازار صعودی برای یافتن نقطه احتمالی فروش هم میتوان استفاده کرد.
2. تقاطع خط میانی
در واقع شاخص RSI قدرت خریداران و فروشندگان را نسبت به هم میسنجد. نقاط اکسترمم (بیشینه و کمینه) فقط نقاطی نیستند که با پیدا کردن روند در خرید و فروش به شما کمک کنند. خرید کردن در مواقعی که RSI به شدت پایین است و یا فروختن در مواقعی که RSI به شدت بالاست، تنها کاربرد این شاخص نیست.
بعضی اوقات این اندیکاتور در محدوده میانی نوسان میکند.
در این زمان مناسب است که دقت خود را به محدوده وسط نوسانگر یعنی حدود ۴۰ تا ۶۰ جلب کنید. در این محدوده هم میتوان نزاع میان خریداران و فروشندگان را مشاهده کرد. چرا RSI را برای زمانی که از خط ۵۰ عبور میکند، مورد استفاده قرار ندهیم؟ یک نمونه از این کاربرد RSI در زیر آمده است:
استفاده از خط ۵۰ درصد در شاخص RSI
همان صورت که در نمودار هم معلوم شده، گذر RSI از خط ۵۰ به سمت بالا، در ۵ آوریل اتفاق افتاد. بعد از آن قیمت تا ۱۲ ساعت حرکت افقی از خود نشان داده و بعد به سمت اهداف بالاتر اوج گرفت. آیا یک ارتباط همیشگی میان خط ۵۰ از شاخص RSI و قیمت وجود دارد؟ نه، اما میتوان از این کاربرد قدرتمند RSI نیز در تحلیلهای خود استفاده کرد.
3. تغییر پارامترها به ۲۰ و ۸۰
تریدرها همیشه به دنبال آن هستند که سیگنالهای شفاف و معلومی از نمودارها و شاخصها دریافت کنند. یکی از اقداماتی که در جهت افزایش کیفیت تحلیلها شکل میگیرد، تغییر پارامترهای شاخص RSI و تبدیل سطوح ۳۰ و ۷۰ به سطوح ۲۰ و ۸۰ است.
هر چند با انجام این کار بعضی از فرصتهای خرید یا فروش را از دست میدهید (چرا که پارامترهای شما سختگیرانهتر عمل میکنند)، اما سیگنالهایی که از اندیکاتور دریافت میشوند ضریب اطمینان بالایی خواهند داشت.
به همان نمونه پیشین توکن HVN برگردیم. در تاریخ ۴ آوریل شاخص RSI به زیر ۲۰ سقوط کرد. در آن زمان حرکات قیمت قبل از افزایش یافتن برای مدتی به شکل افقی دنبال شد. این نمودار نمونه خوبی از سیگنالهای قابل اطمینانتر RSI زیر ۲۰ است.
اگر کمی شانس بیاورید، تحلیلتان هم جواب خواهد داد. استفاده از اندیکاتور قدرت نسبی حین خرید و فروش، استراتژیهایتان را قدرتمندتر میسازد. خبر خوب این است که میتوانید این راه را در هر بازار (نه تنها بازار ارزهای دیجیتال) به کار گیرید.
از یاد نبرید که امتحان کردن و آزمودن ابزارهای گوناگون، بهترین راه برای افزایش مهارتهایتان در تحلیل بازارهای مالی است. اگر شما هم به شکل دیگری از این ابزار تحلیل استفاده میکنید، آن را در دیدگاهها با کاربران دیگر به اشتراک بگذارید.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
هوش مصنوعی می تواند انسان را فریب دهد!
66 بازدید
-
معرفی انواع کاربرد هوش مصنوعی در بازارها + معرفی بهترین دورهها
56 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در اقتصاد: فرصتها و چالشها
100 بازدید
-
کاربرد هوش مصنوعی در معماری چیست؟ + معرفی بهترین دورههای آموزشی
52 بازدید
-
اشتباهات رایج کنکوری ها + راهکارهای عملی جلوگیری از آنها
63 بازدید
دیدگاهتان را بنویسید